Dlaczego komórki macierzyste są tak ważne w odbudowie tkanek?

Komórki macierzyste posiadają 3 ważne cechy, których nie posiadają inne komórki organizmu:

  1. Posiadają zdolność do nieograniczonej liczby podziałów.
  2. Posiadają zdolność do samoodnawiania własnej populacji, często przez cały okres życia organizmu.

Samoodnawianie, inaczej proliferacja to  zdolność do prowadzenia nieograniczonej liczby podziałów komórkowych w obrębie danej populacji komórek macierzystych. Oznacza to, iż komórki z tą zdolnością nigdy nie utracą swojej „macierzystości”, dając nieustannie początek następnym pokoleniom komórek podczas każdego, cyklicznego podziału komórkowego.

  1. Posiadają zdolność do różnicowania się w wyspecjalizowane komórki innych tkanek.

Jak dzielimy komórki macierzyste?

  1. Ze względu na zdolność do różnicowania:
    TOTIPOTENCJALNE – mogą różnicować się w komórki każdego typu, w tym tworzące łożysko.
    PLURIPOTENCJALNE – mogą różnicować się w każdy typ komórek dorosłego organizmu z wyjątkiem komórek łożyska.
    MULTIPOTENCJALNE – mogą dać początek kilku różnym typom komórek, z reguły o podobnych właściwościach, są to np. macierzyste komórki krwiotwórcze HSCs ,
    UNIPOTENCJALNE – mogą dać początek komórkom tylko jednego typu.
  2. Ze względu na ich pochodzenie:
  • zarodkowe komórki macierzyste (ESC) – pochodzą z komórek zarodka.
  • dorosłe komórki macierzyste (somatyczne komórki macierzyste) – znajdują się w tkankach dojrzałych organizmów – młodych i dorosłych.

Co to są hematopoetyczne komórki macierzyste i gdzie możemy je znaleźć ?

Komórki HSCs ( Hematopoetic Stem Cells) to komórki , które różnicują  w wyspecjalizowane komórki krwi . Są multipotencjalne, ponieważ mają dużą zdolność do proliferacji ( podziałów )  oraz różnicowania się w 8 do 10-ciu odrębnych linii komórkowych.

Hematopoetyczne komórki macierzyste znajdują się w szpiku, we krwi obwodowej oraz we krwi pępowinowej. Krew obwodowa stała się ostatnio głównym źródłem do pozyskania komórek HSCs, przede wszystkim do celów transplantologicznych.

Co to są mezenchymalne komórki macierzyste i gdzie możemy je znaleźć ?

Mezenchymalne komórki macierzyste (ang. MSC – Mesenchymal Stem Cells) to komórki multipotencjalne , które mają możliwość przekształcenia się w różnorodne typy dojrzałych komórek, między innymi w komórki tłuszczowe, kostne, chrzęstne, mięśniowe.

Mezenchymalne komórki macierzyste znajdziemy niemalże we wszystkich tkankach i narządach naszego organizmu: w skórze, mieszku włosa – tzw. perycyty , naczyniach włosowatych, tkance tłuszczowej, kostnej, w ścięgnach, mięśniach, miazdze zęba, w siatkówce, wątrobie, trzustce, mięśniu sercowym, również w niewielkich ilościach w szpiku kostnym, we krwi obwodowej i pępowinowej.

Komórki macierzyste wykorzystywane w zabiegu PLASMA COMPLEX?

  1. HEMATOPOETYCZNE KOMÓRKI MACIERZYSTE ( HSCs) pozyskane z krwi obwodowej pacjenta.
  2. MEZENCHYMALNE KOMÓRKI MACIERZYSTE ( MSCs) znajdujące się przede wszystkim w tkance skórnej, mięśniowej, mieszku włosa , naczyniach włosowatych.

    Komórki macierzyste dają początek nowym liniom komórkowym w tkankach wymagających regeneracji.

    HSCs

    Hematopoetyczne komórki macierzyste znajdują się we frakcji fibryny komórkowej, którą pozyskujemy w wyniku odwirowania krwi pełnej pacjenta. Komórki HSCs wstrzyknięte do tkanek ulegają aktywacji – namnażają się , różnicują w brakujące linie komórek krwi budujących układ krwionośny i odpornościowy. Komórki HSCs mają również zdolność do różnicowania się w komórki innych tkanek ( np. komórki skóry, mięśni, włosa , naczyń krwionośnych). Są to tkanki o odmiennym pochodzeniu embrionalnym. Komórki HSCs nabywają wówczas cechy funkcjonalne tych tkanek – mówimy wówczas o zjawisku plastyczności komórek macierzystych.

    MSCs

    Fibryna komórkowa wstrzyknięta do tkanek uruchamia m.in. mezenchymalne komórki macierzyste do działania. Do tej pory komórki te były w stanie spoczynku. Komórki mezenchymalne po wzbudzeniu dzielą się i różnicują w nowe linie  komórkowe, których brakuje tkankom w złożonym procesie regeneracji .  Najczęściej tworzą się z nich nowe linie adipocytów , chondroblastów i osteoblastów. Kiedy zakończy się proces odbudowy , pojawia się sygnał , który kończy podziały i komórki te z powrotem wracają w stan uśpienia , oczekując na kolejne wzbudzenie np. po uszkodzeniu tkanek.

    Rozpoczyna się proces namnażania linii komórkowych w celu odbudowy ubytków tkankowych.

    Komórki macierzyste w ostatniej dekadzie stały się przedmiotem badań w wielu dziedzinach medycyny. To z nimi naukowcy wiążą ogromne nadzieje związane z odnową i regeneracją narządów oraz tkanek ludzkiego organizmu. Obecnie prowadzi się zaawansowane badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych w leczeniu wielu chorób, w tym chorób skóry: bielactwa, dystroficznej odmiany pęcherzowego oddzielania się naskórka, różnych typów łysienia. Komórki macierzyste odgrywają istotną rolę w leczeniu owrzodzeń oraz trudno gojących się ran.